【引用本文】张浩,孙威,田文.分化型甲状腺癌基础研究热点及未来方向[J].中国实用外科杂志,2021,41(1):76-79.
分化型甲状腺癌基础研究热点及未来方向
张浩1,孙威1,田文2
中国实用外科杂志,2021,41(1):76-79
基金项目:辽宁省自然科学基金(No.20180530090)
作者单位:1中国医科大学附属第一医院甲状腺外科,辽宁沈阳110001;2中国人民解放军总医院普通外科医学部甲状腺(疝)外科,北京100853
通信作者:张浩,E-mail:haozhang@cmu.edu.cn;田文,E-mail:tianwen301_cta01@163.com
1.2甲状腺滤泡癌(FTC)和甲状腺滤泡腺瘤(FTA)的诊断标记物FTC和FTA在术前鉴别困难,一直是DTC分子诊断的难题之一。多篇回顾性研究显示,使用端粒酶逆转录酶(TERT)启动子突变、TERT基因mRNA表达以及TERT启动子甲基化水平来鉴别FTC和FTA能获得较高的阳性预测值和特异度[12-14]。而随着二代测序及蛋白质质谱检测的发展,相继有研究揭示了FTC与FTA中存在差异的基因突变位点、mRNA和蛋白质表达。例如,Borowczyk等[15]报道,对35例FTC和35例FTA病人进行二代测序,建立了由FLT、TP53和RET3个基因突变组成的诊断模型,ROC曲线下面积为0.76。Stokowy等[16]通过对24例FTC和20例FTA病人进行基因测序,建立了miR-484和miR-148b-3p组成的预测模型。其对于FTC的诊断敏感度为89%,特异度为87%。Lai等[17]通过对5例FTC、5例FTA和10例正常甲状腺组织进行质谱检测,建立了由蛋白质SUCLG2和ETFB组成的诊断模型,诊断敏感度为75%,特异度为80%。目前,对于FTC和FTA的鉴别诊断,虽然建立了多个诊断模型,但尚无任何模型应用于临床,仍缺乏大样本、多中心、准确率高的诊断模型以及对模型进行有效验证。
1.3NIFTP的诊断标记物2017年,世界卫生组织(WHO)内分泌肿瘤分类将非浸润性包裹性滤泡型甲状腺乳头状癌改名为NIFTP。此后,围绕NIFTP的诊治成为热点。2018年,美国国家综合癌症网络(NCCN)指南推荐对NIFTP病人行患侧甲状腺腺叶峡部切除术,即可达到良好的预后效果[18]。术前如能准确诊断NIFTP,则可避免过大的手术切除范围,减少手术并发症的发生。多篇研究显示,基因突变可有助于术前对NIFTP和PTC进行鉴别诊断,NIFTP特异性携带PTEN、DICER1和EIF1AX突变,而这些突变在PTC中非常罕见;另一方面,NIFTP并不具有在PTC中存在的BRAFV600E、TP53和TERT突变[19-20]。Borrelli等[21]报道miR-10a-5p和miR-320e可作为从FTA和浸润性滤泡亚型甲状腺乳头状癌中鉴别NIFTP的诊断标记物。而Pool等[22]对NIFTP进行转录组的测序结果表明,NIFTP的转录组表达并不一致,可分为3个亚组,即RAF-like,RAS-like和THADA-like。这项研究证实了NIFTP是一种癌前病变的肿瘤,可因不同的通路异常激活而导致,这也说明了采用转录组测序难以发现NIFTP的诊断标记物。总之,NIFTP的病例数较少,其分子病理学特征和诊断标记物有待于更进一步的研究。
综上所述,随着发病率的增高和技术的革新,对DTC的发生发展、诊断及治疗均有了新的发现和认识,但在目前的DTC临床诊治中仍存在众多难题亟需解决。未来更为精准的诊断、预后,术后监测标记物及个体化的靶向治疗药物,将是DTC基础研究发展的目标和方向。
参考文献
(在框内滑动手指即可浏览)
[1]SciacchitanoS,PaliottaDS,NardiF,etal.PCRamplificationandanalysisofrasoncogenesfromthyroidcytologicsmears[J].DiagnMolPathol,1994,3(2):114-121.
[2]CheungCC,CarydisB,EzzatS,etal.Analysisofret/PTCgenerearrangementsrefinesthefineneedleaspirationdiagnosisofthyroidcancer[J].JClinEndocrinolMetab,2001,86(5):2187-2190.
[3]KimuraET,NikiforovaMN,ZhuZ,etal.HighprevalenceofBRAFmutationsinthyroidcancer:geneticevidenceforconstitutiveactivationoftheRET/PTC-RAS-BRAFsignalingpathwayinpapillarythyroidcarcinoma[J].CancerRes,2003,63(7):1454-1457.
[4]VuongHG,DuongUN,AltibiAM,etal.Ameta-analysisofprognosticrolesofmolecularmarkersinpapillarythyroidcarcinoma[J].EndocrConnect,2017,6(3):R8-R17.
[5]ItoY,YoshidaH,KiharaM,etal.BRAF(V600E)mutationanalysisinpapillarythyroidcarcinoma:isitusefulforallpatients[J].WorldJSurg,2014,38(3):679-687.
[7]周乐,张广,张大奇,等.超声引导下甲状腺结节细针穿刺活检临床应用及质量控制研究[J].中国实用外科杂志,2015,35(6):650-652.
[8]GonzalezHE,MartinezJR,Vargas-SalasS,etal.A10-geneclassifierforindeterminatethyroidnodules:Developmentandmulticenteraccuracystudy[J].Thyroid,2017,27(8):1058-1067.
[9]LabourierE,ShifrinA,BusseniersAE,etal.MoleculartestingformiRNA,mRNA,andDNAonfine-needleaspirationimprovesthepreoperativediagnosisofthyroidnoduleswithindeterminatecytology[J].JClinEndocrinolMetab,2015,100(7):2743-2750.
[10]StewardDL,CartySE,SippelRS,etal.Performanceofamultigenegenomicclassifierinthyroidnoduleswithindeterminatecytology:Aprospectiveblindedmulticenterstudy[J].JAMAOncol,2019,5(2):204-212.
[11]PatelKN,AngellTE,BabiarzJ,etal.PerformanceofagenomicsequencingclassifierforthepreoperativediagnosisofcytologicallyindeterminatethyroidNodules[J].JAMASurg,2018,153(9):817-824.
[12]PaulssonJO,OlanderA,HaglundF,etal.TERTimmunohistochemistryisapoorpredictorofTERTpromotermutationsandgeneexpressioninfollicularthyroidcarcinoma[J].EndocrPathol,2018,29(4):380-383.
[13]JuhlinCC.Aclinicaloverviewoftelomerase-associatedaberranciesinfollicularthyroidtumorsasdiagnosticandprognosticmarkers:Tertalert![J].ScandJSurg,2020,109(3):187-192.
[14]PaulssonJO,MuN,ShaboI,etal.TERTaberrancies:ascreeningtoolformalignancyinfollicularthyroidtumours[J].EndocrRelatCancer,2018,25(7):723-733.
[15]BorowczykM,Szczepanek-ParulskaE,DebickiS,etal.Differencesinmutationalprofilebetweenfollicularthyroidcarcinomaandfollicularthyroidadenomaidentifiedusingnextgenerationsequencing[J].IntJMolSci,2019,20(13).
[16]StokowyT,WojtasB,JarzabB,etal.Two-miRNAclassifiersdifferentiatemutation-negativefollicularthyroidcarcinomasandfollicularthyroidadenomasinfineneedleaspirationswithhighspecificity[J].Endocrine,2016,54(2):440-447.
[17]LaiX,UmbrichtCB,FisherK,etal.Identificationofnovelbiomarkerandtherapeutictargetcandidatesfordiagnosisandtreatmentoffollicularcarcinoma[J].JProteomics,2017,166:59-67.
[18]HaddadRI,NasrC,BischoffL,etal.NCCNguidelinesinsights:ThyroidCarcinoma,Version2.2018[J].JNatlComprCancNetw,2018,16(12):1429-1440.
[19]MacerolaE,ProiettiA,BasoloF.Noninvasivefollicularneoplasmwithpapillary-likenuclearfeatures(NIFTP):anewentity[J].GlandSurg,2020,9(suppl1):47-53.
[20]ChuYH,SadowPM.Noninvasivefollicularthyroidneoplasmwithpapillary-likenuclearfeatures(NIFTP):Diagnosticupdatesandmolecularadvances[J].SeminDiagnPathol,2020,37(5):213-218.
[21]BorrelliN,DenaroM,UgoliniC,etal.miRNAexpressionprofilingof'noninvasivefollicularthyroidneoplasmswithpapillary-likenuclearfeatures'comparedwithadenomasandinfiltrativefollicularvariantsofpapillarythyroidcarcinomas[J].ModPathol,2017,30(1):39-51.
[22]PoolC,WalterV,BannD,etal.Molecularcharacterizationoftumorsmeetingdiagnosticcriteriaforthenon-invasivefollicularthyroidneoplasmwithpapillary-likenuclearfeatures(NIFTP)[J].VirchowsArch,2019,474(3):341-351.
[24]XingM,AlzahraniAS,CarsonKA,etal.AssociationbetweenBRAFV600Emutationandrecurrenceofpapillarythyroidcancer[J].JClinOncol,2015,33(1):42-50.
[25]XingM,AlzahraniAS,CarsonKA,etal.AssociationbetweenBRAFV600Emutationandmortalityinpatientswithpapillarythyroidcancer[J].JAMA,2013,309(14):1493-1501.
[26]LiuR,XingM.TERTpromotermutationsinthyroidcancer[J].EndocrRelatCancer,2016,23(3):R143-R155.
[27]XingM,LiuR,LiuX,etal.BRAFV600EandTERTpromotermutationscooperativelyidentifythemostaggressivepapillarythyroidcancerwithhighestrecurrence[J].JClinOncol,2014,32(25):2718-2726.
[28]XingM.Genetic-guidedRiskAssessmentandManagementofThyroidCancer[J].EndocrinolMetabClinNorthAm,2019,48(1):109-124.
[29]ChengfengX,GengmingC,JunjiaZ,etal.MicroRNAsignaturepredictssurvivalinpapillarythyroidcarcinoma[J].JCellBiochem,2019,120(10):17050-17058.
[30]PakK,KimYH,SuhS,etal.Developmentofariskscoringsystemforpatientswithpapillarythyroidcancer[J].JCellMolMed,2019,23(4):3010-3015.
[31]WernerTA,DizdarL,NoltenI,etal.SurvivinandXIAP-twopotentialbiologicaltargetsinfollicularthyroidcarcinoma[J].SciRep,2017,7(1):11383.
[32]RosignoloF,SponzielloM,GiacomelliL,etal.IdentificationofThyroid-AssociatedSerummicroRNAProfilesandTheirPotentialUseinThyroidCancerFollow-Up[J].JEndocrSoc,2017,1(1):3-13.
[33]LeeJC,ZhaoJT,Clifton-BlighRJ,etal.MicroRNA-222andmicroRNA-146baretissueandcirculatingbiomarkersofrecurrentpapillarythyroidcancer[J].Cancer,2013,119(24):4358-4365.
[34]NixonAM,ProvatopoulouX,KalogeraE,etal.Circulatingthyroidcancerbiomarkers:Currentlimitationsandfutureprospects[J].ClinEndocrinol(Oxf),2017,87(2):117-126.
[35]SchlumbergerM,TaharaM,WirthLJ,etal.Lenvatinibversusplaceboinradioiodine-refractorythyroidcancer[J].NEnglJMed,2015,372(7):621-630.
[36]杨伟伟,只璟泰,郑向前.局部转移性晚期甲状腺癌分子靶向药物治疗[J].中国实用外科杂志,2019,39(3):209-212.
[37]IravaniA,SolomonB,PattisonDA,etal.Mitogen-activatedproteinkinasepathwayinhibitionforredifferentiationofradioiodinerefractorydifferentiatedthyroidcancer:Anevolvingprotocol[J].Thyroid,2019,29(11):1634-1645.
[38]SubbiahV,VelchetiV,TuchBB,etal.SelectiveRETkinaseinhibitionforpatientswithRET-alteredcancers[J].AnnOncol,2018,29(8):1869-1876.
[39]DanilovicD,CastroGJ,RoitbergF,etal.Potentialroleofsorafenibasneoadjuvanttherapyinunresectablepapillarythyroidcancer[J].ArchEndocrinolMetab,2018,62(3):370-375.
[40]TsuboiM,TakizawaH,AoyamaM,etal.Surgicaltreatmentoflocallyadvancedpapillarythyroidcarcinomaafterresponsetolenvatinib:Acasereport[J].IntJSurgCaseRep,2017,41:89-92.